Kino – amater iz Banjaluke Goran Barać prošlog mjeseca nas je obradovao fantastičnim filmskim zapisima Aleksandra Bojka, a danas je na Jutjub kanalu postavio i drugi dio Bojkovog filma „Bosna koja je prošla“.
Dio dokumentarnog filma Bojka (1896-1969), jednog od pionira amaterskih pokretnih slika u gradu na obalama Vrbasa objavljen je na Jutjub kanalu banjalučkog Filmskog kluba ”Osmica”.
Istoričar Zoran Peješinović naveo je na svom „Fejsbuk“ profilu šta o tome kaže neumorni Goran Barać.
– Ovaj film nastao je na osnovu Bojkine želje da – dvadesetak godina poslije snimanja prvog dijela – nastavi da bilježi na 8-mm celuloidnu traku etnografske, etnološke i arhitekturne motive stare Bosne, koji su nestajali pred najezdom modernog doba. Tako je od maja 1961. do ljeta 1964. godine ovaj kino-amater snimio pregršt scena na banjalučkoj Tržnici, u naseljima Mejdan (današnje Obilićevo), Gornji Šeher (današnje Srpske Toplice) i Krmine, pratio je izgradnju Crkve Svete Trojice u današnjoj Aleji Svetog Save, a određeni dio filma posvetio je i muslimanskim nadgrobnimn spomenicima, vodenicama na Vrbasu, te motivima iz Jezera, okoline Šipova, Sarajeva, Mostara, Počitelja i Višegrada – navodi Barać.
Ovim kadrovima Bojko je, dodaje, završio svojevrsni filmski lament nad vremenom, koje je obilježilo njegovu mladost, a od kojeg su početkom šezdesetih godina prošlog vijeka ostali samo tragovi…
-I prvi i drugi dio ”Bosne koja je prošla” pronađeni su u februaru 2007. godine u podrumu jedne zgrade u banjalučkom naselju Mejdan. Materijal je bio u veoma lošem stanju, pa su zbog raznoraznih tehnoloških problema i čitavog niza objektivnih i subjektivnih razloga njegovi restauracija i priprema za digitalizaciju trajali (s kraćim i dužim prekidima) gotovo 17 godina! Na kraju, ovo kolosalno celuloidno remek-djelo digitalizovano je sredinom januara 2024. godine u HD rezoluciji u specijalizovanoj laboratoriji ”Skrinšot” u Berlinu… – navodi Barać.
Interesantno je, kaže, naglasiti da najveći dio celuloidne trake, na kojoj je snimljen drugi dio ”Bosne koja je prošla”, nije obrađen u specijalizovanoj laboratoriji, već ga je Aleksandar Bojko razvio samostalno (u priručnoj laboratoriji u kupatilu) ili u saradnji sa banjalučkim fotografom Ismetom Ibrišagićem.
-Zbog toga je fotografski kvalitet drugog dijela ovog filma nešto lošiji od prvog, čija je traka u potpunosti razvijena u licenciranoj laboratoriji kompanije “Agfa” u Zagrebu…- istakao je.
