Petar Kočić, jedan od najistaknutijih srpskih pisaca, nacionalni borac protiv austrougarske okupacije, rođen je 1877. godine. Кada je u pitanju datum Кočićevog rođenja, kako podsjeća banjalučki istoričar Zoran Pejašinović, tu stvari i dalje nisu riješene.
– U svim iole ozbiljnim biografijama kao datum njegovog rođenja stoji 29. jun 1877. godine (riječ je, napominjemo, o gregorijanskom kalendaru). Кoliko nam je poznato, jedini dokument na kome eksplicitno, slovom i brojem, piše datum Кočićevog rođenja jeste iz 1899. godine, a riječ je njegovom „Svedočanstvu o ispitu zrelosti”, odnosno, o završenoj gimnaziji u Beogradu. Na njemu, uistinu, piše da je
Petar Кočić rođen 29. juna 1877. godine, međutim, valja imati u vidu da je u Srbiji u doba ispisivanja tog dokumenta na snazi bio isključivo julijanski kalendar i u Crkvi i u administraciji i u svakodnevnom životu (važio je sve do 1919. godine), što je, dakle, obavezivalo i školskog pisara. Sa druge strane, sam Кočić je iz Bosne, u kojoj je u službenoj upotrebi već bio gregorijanski kalendar, zasigurno ponio jasnu spoznaju o dva kalendara, pogotovo što je sin pravoslavnog sveštenika – naglasio je Pejašinović.
Da je tako, dodaje, potvrđuje i skoro identično Svedočanstvo, izdato takođe krajem 19. vijeka u Kraljevini Srbiji, a na ime kasnijeg istoričara umjetnosti i arheologa Vladimira R. Petkovića (1874–1956).
– Na ovom dokumentu piše da je pomenuti Petković rođen 17. septembra, a danas u njegovim biografijama stoji 30. septembra; na sajtu SANU čak jasno piše da je rođen 17/30. septembra – istakao je Pejašinović.
Dakle, po svemu sudeći, podsjeća on, riječ je o 29. junu po julijanskom kalendaru, a to je – Petrovdan!
– Taj hrišćanski praznik je 29. juna po starom, odnosno, 12. jula, po novom, gregorijanskom kalendaru. Da rezimiramo: Petar Кočić je rođen na Petrovdan, što znači da bi u biografijama trebao da stoji 12. jul! Svemu ovome, svakako, u prilog ide i ime koje su mu roditelji dali. U svakom slučaju, za insistiranje na do sada prihvaćenom datumu (29. jun po gregorijanskom kalendaru) nema nikakve potkrepe u dokumentima, te bi tu praksu valjalo napustiti. Svakako, bilo bi dobro da imamo sačuvanu Kočićevu krštenicu ili neki drugi valjan lični dokument, ali za sada je, po našem mišljenju, relevantan onaj koji imamo, a to je pomenuto svjedočanstvo – zaključuje on.
Godina rođenja
Zoran Pejašinović napominje da je dugo bila sporna, pa pomalo i šizofrena situacija u vezi sa godinom Kočićevog dolaska na ovaj svijet.
– Mogli bismo o tome ispisati „čitav roman”, ali ćemo za ovu priliku da navedemo samo jedan primjer: 1977. godine u Banjaluci je obilježavano sto godina od piščevog rođenja i to kod spomenika u parku na kome je pisalo da je rođen 1876. godine, dakle, 101 godinu ranije (sic!). Šarenilo je osjetno umanjeno kada je avgusta 2017. godine na postolju umjesto 1876. uklesana 1877. godina – istakao je Pejašinović.
