Gimnazija Banjaluka, jedna od najstarijih i najuglednijih obrazovnih ustanova u Bosni i Hercegovini, slavi 130 godina postojanja. Kroz vijek i tri decenije, ova škola je preživjela zemljotrese, ratove, reformske promjene i društvene turbulencije, ostajući simbol znanja, karaktera i trajnih prijateljstava. U ovom članku, kroz sjećanja direktora, profesora i bivših učenika, istražujemo njenu bogatu istoriju, trenutne projekte i buduće perspektive. Ovo je priča o školi koja ne samo da podučava, već i inspiriše generacije.
Istorijski Pregled: Od Velike Realke do Savremene Gimnazije
Banjalučka Gimnazija ima duboke korijene u istoriji grada i regije. Osnovana 4. oktobra 1895. godine kao Velika realka, brzo je postala centar obrazovanja. Uslijedilo je useljenje u novu zgradu 1. marta 1898., koja je postala simbol škole. Prva matura održana je 1903. godine, a 1912. su primljene prve djevojčice, što je bio revolucionaran korak za to doba.
Kroz decenije, škola je egzistirala u pet različitih država, što je donosilo brojne promjene. Banjalučki istoričar i bivši direktor Zoran Pejašinović ističe da je razvoj bio buran, u skladu sa širim istorijskim kontekstom. “Gimnaziju su obilježile dvije velike nepogode: zemljotres i Šuvarova reforma. Nekada na bolje, nekada baš i ne”, kaže Pejašinović za Glas Srpske.
Zemljotres 1969: Test Snage i Solidarnosti
Jedan od najtežih trenutaka bio je zemljotres 1969. godine, kada je zgrada teško oštećena. Učenici su nastavu nastavili u Crikvenici i drugim gradovima bivše Jugoslavije. Nada Tešanović, bivša učenica i profesorica, prisjeća se: “U trećem razredu smo otišli u Crikvenicu, gdje su nam profesori bili kao roditelji. Prijateljstvo između Banjaluke i Crikvenice traje do danas.”
Svečano useljenje u novu zgradu, prozvanu “Bastilja”, održano je 15. januara 1972. godine. Ovaj period pokazao je upornost škole da obrazovanje ne prekine.
Sjećanja Bivših Učenika i Profesora: Znanje, Karakter i Prijateljstva
Mnogi bivši gimnazijalci čuvaju emotivnu vezu sa školom. Advokat Miljkan Pucar, koji je nedavno slavio 45 godina od mature, kaže: “Banjalučki gimnazijalci imaju poseban odnos prema svojoj školi. Profesori su nas učili ne samo znanju, već i kako biti dobar čovjek.”
- Znanja stečena u Gimnaziji su trajna i pomogla su mi na studijama.
- Povodom jubileja, skupili smo novac da nagradimo mlade gimnazijalce iz matematike.
- To je ono što nas je škola naučila: pomagati mladima.
Branka Ljubojević, profesorica srpskog jezika i bivša učenica, ističe visok nivo znanja čak i tokom ratnih dešavanja devedesetih. “Danas učenici više znaju prava nego obaveze, ali Gimnazija je prostor slobode i podrške.”
Zoran Pejašinović prisjeća se proslave 120 godina: “To je bio talas kreativnosti. Tada je nastao BaLMUN, manifestacija koju bih volio vidjeti obnovljenu.”
Savremeni Razvoj: Spajanje Tradicije i Tehnologije
Danas, pod rukovodstvom direktorice Živke Kukrić Bačinski, Gimnazija ima pet smjerova i program Međunarodne mature (IB diploma), uveden 2006. godine. “Tajna uspjeha je u mudroj interakciji: iz prošlosti uzimamo provjereno, a povezujemo se sa savremenim alatima”, kaže Kukrić Bačinski.
Škola realizuje projekte poput “Medijskih kompetencija”, gdje učenici stiču digitalne vještine, istražuju dezinformacije i prave podkaste.
- Interaktivne table i digitalni alati modernizuju nastavu.
- Naglasak na analitičko mišljenje i kulturnu pismenost.
- Manifestacije i sekcije njeguju zajedništvo.
Pejašinović trenutno završava monografiju za 130 godina: “Knjiga je naučno utemeljena, sa anegdotama i QR kodom za spisak maturanata od 1903. do danas.”
Program
| Datum | Događaj | Lokacija |
|---|---|---|
| 30. septembar, 19 časova | Svečana akademija | Banski dvor |
| 30. septembar – 10. oktobar | Izložba banjalučkih slikara, bivših đaka | Banski dvor |
| 6-10. oktobar | Književni podnevak, promocija monografije, izložba i sportske aktivnosti | Prostorije Gimnazije |
Budućnost Gimnazije: Poruke Generacijama
Biti gimnazijalac znači otkriti sebe, kaže Pejašinović: “Citirao sam Ajris Merdok: ‘Obrazovanje vas neće usrećiti, ali je način da uvidimo svoju sreću’.” Kukrić Bačinski poručuje: “Neka Gimnazija bude vjetar u leđa. Cilj je da učenici stasaju u dobre ljude.”
Škola čuva tradiciju, poput imenovanja hodnika po bivšim đacima, ali prihvata promjene. Ovo je mjesto gdje se rađaju prijateljstva za cijeli život.
Gimnazija Kao Simbol Trajnih Vrijednosti
Gimnazija Banjaluka nije samo škola – ona je dio identiteta Banjaluke. Kroz 130 godina, ostala je mjesto gdje se stvara znanje i grade karakteri. Sjećanja bivših učenika i profesora podsjećaju nas na važnost obrazovanja u formiranju dobrih ljudi. U doba brzih promjena, ova ustanova pokazuje kako tradicija i inovacije mogu ići ruku pod ruku.
Činjenice
- Kada je osnovana Gimnazija Banjaluka?
- Osnovana je 4. oktobra 1895. godine kao Velika realka.
- Koji su ključni istorijski momenti?
- Prva matura 1903., uvođenje djevojčica 1912., zemljotres 1969., nova zgrada 1972., IB program 2006.
- Šta uključuje proslava 130 godina?
- Svečana akademija 30. septembra, izložbe i promocije od 30. septembra do 10. oktobra.
- Kako Gimnazija spaja tradiciju i moderno?
- Kroz klasične metode, digitalne alate i projekte poput medijskih kompetencija.
- Gdje mogu saznati više o monografiji?
- Monografija Zorana Pejašinovića biće promovisana tokom proslave, sa QR kodom za spisak maturanata.
