Srpska pravoslavna crkva i vjernici proslavljaju danas Svetog Savu, koji se smatra jednom od najznačajnijih ličnosti srpske istorije, prvi srpski arhiepiskop i prosvjetitelj.
Savindan (ili Dan svetog Save) je praznik Srpske pravoslavne crkve koji se uvijek slavi 27. januara (14. januara po starom kalendaru), kojim se obilježava uspomena na Svetog Savu.
Savindan se obilježava u svim školama u Srbiji i Republici Srpskoj kao školska slava.
Sveti Sava rođen je 1169. godine kao najmlađi sin srpskog župana Stefana Nemanje.
Kršten je kao Rastko, a kada se zamonašio uzeo je ime Sava. Rastko se na Svetoj Gori zamonašio uprkos snažnom protivljenju roditelja koji su mu namijenili vladarsku misiju. Bilo je to oko 1192. godine, na Svetoj Gori, u ruskom manastiru Sveti Pantelejmon.
U Srbiju se vratio 1208. godine da bi pomirio zavađenu braću.
Njegovim ustoličenjem za arhiepiskopa 1219. godine utemeljena je i samostalna Srpska pravoslavna crkva.
Zajedno sa ocem Stefanom, zamonašenim kao Simeon, Sveti Sava je osnovao Hilandar i izgradio još 14 manastira i tako postao ktitor prve srpske duhovne zajednice na Svetoj Gori.
U Studenici je 1209. godine osnovao prvu bolnicu na području srpske države.
Sveti Sava se smatra začetnikom srpske srednjovjekovne književnosti, pa je stoga i zaštitnik prosvjetnih ustanova.
Sveti Sava je 1219. izdejstvovao autokefalnost Srpske pravoslavne crkve, a njegova djela “Nomokanon” i “Sinodik pravoslavlja” postala su pravni i duhovni stubovi srpske državnosti.
Sava se upokojio 1235. godine u bugarskom gradu Trnovu, dok se vraćao sa hodočašća u Jerusalim, nakon diplomatske misije za bugarsku arhiepiskopiju
Sinan-paša spalio je na Vračaru 1594. mošti Svetog Save, koje su do tada bile čuvane u manastiru Mileševa.
Smatra se da su Turci mošti Svetog Save spalili u pogrešnom uvjerenju da će tako uništiti vjeru i svaki njegov uticaj na Srbe.
Iza sebe je ostavio veliki broj pisanih djela: “Žitije Svetog Simeona”, “Karejski tipik”, “Hilandarski tipik” i “Studenički tipik”, “Zakonopravilo”…
Praznik Savindan je u crkvenom kalendaru upisan crvenim slovom: Sveti Sava, prvi arhiepiskop srpski. Praznik Svetog Save je jedan od najvećih hramovnih i porodičnih praznika u srpskom narodu, svetkuju ga mnoge zanatlije.
Dan Svetog Save postao je i školska slava odlukom Sovjeta Knjažestva Srbskog 2. januara 1840. godine, na prijedlog Atanasija Nikolića, rektora Liceja iz Kragujevca.
Praznik se proslavljao kao školska slava sve do 1945. godine, kada je ukinut odlukom vlasti. Poslije poluvjekovne zabrane u komunističkom režimu, ponovo se nastavilo sa proslavljanjem Svetog Save kao školskog patrona.
Na ovaj dan, život svetog Save se okončao i crkva je ustanovila da se ovog dana obilježava uspomena na život i djelo Svetog Save. Upokojio se u ponedeljak 14. januara 1236. godine, u gradu Trnovu u Bugarskoj.
Do procvata svetosavskog kulta je došlo stvaranjem nove srpske države. Još početkom XIX vijeka je nastala poznata Himna Svetom Savi, a zakonom iz 1840. godine njegov praznik postaje školska slava u Srbiji.
Naročito revnosno Svetog Savu praznuju stočari iz raznih krajeva. Poput Svetog Mrate i Svetog Aranđela, sveti Sava se smatra vučjim pastirom.
Mnogi srpski narodni običaji oko Svetog Save vezani su za stoku i za strah od vukova. Pred Savindan se stoka nije smela puštati u šumu, iz straha od vukova, jer bi to za nju bilo pogubno.
Ovih dana ništa nije smjelo da se radi. Britve nisu otvarane da bi vukovima čeljusti ostale sklopljene. A žene nisu smjele ništa da boje u crveno da vukovi ne bi klali stoku. Da bi umolili sveca da vukove okrene od njihovog stada, u mnogim krajevima se ovaj praznik proslavlja vrlo svečano i prije njega se postilo sedam dana.
Postoji mnogo srpskih narodnih vjerovanja vezanih za Savindan, među kojima i to da ako na Svetog Savu grmi, desiće se važni događaji u zemlji.
