Građani Banjaluke plaćaju značajan iznos PDV-a (poreza na dodatu vrijednost) koji se, umjesto za razvoj vlastitog grada, preusmjerava na nerazvijene opštine Republike Srpske, pokazuju podaci iz ekonomske analize Bojana Kresojevića, predsjednika Ekonomskog savjeta PDP-a.
Prema njegovim saznanjima, Banjaluka godišnje uplaćuje čak 50 odsto prihoda od PDV-a koji dolazi do izrazito nerazvijenih opština, što je otprilike 21,3 miliona KM. Nažalost, Vlada Republike Srpske smanjuje prihod od PDV-a za lokalne zajednice, uključujući Banjaluku i Bijeljinu, za 7 odsto, dok istovremeno usmjerava ta sredstva prema nerazvijenim opštinama Istočnog Sarajeva.
Kresojević ističe zabrinjavajući trend u kojem Vlada uskraćuje 29,2 miliona KM od PDV-a za nerazvijene i izrazito nerazvijene opštine, a sredstva se preusmjeravaju na otplatu spoljnog duga Republike Srpske. Ove mjere ozbiljno ugrožavaju ekonomski oporavak manje razvijenih lokalnih zajednica, dok istovremeno Banjaluka, kao ekonomski najrazvijeniji grad, nosi veliki teret solidarnosti, uplaćujući više PDV-a drugim opštinama nego što dobija od vlastite.
Analiza takođe pokazuje kako se građani Banjaluke nalaze u paradoksalnoj situaciji: oni uplaćuju više PDV-a drugim lokalnim zajednicama nego što ta sredstva ostaju u njihovom vlastitom budžetu. Naime, Banjaluka godišnje uplaćuje 68,8 miliona KM indirektnih poreza u svoj budžet, dok istovremeno 80,7 miliona KM ide u budžete drugih lokalnih zajednica.
Jedan od ključnih izazova dolazi i iz izmjena Zakona o budžetskom sistemu, koje omogućuju Gradskoj upravi Istočnog Sarajeva specijalan status. Grad će sada imati pravo naplate 15 odsto prihoda od poreza na dobit, dok će svi drugi gradovi i opštine u Republici Srpskoj zadržati 0 odsto. Ove izmjene dodatno pogoršavaju ekonomsku situaciju u već razvijenim gradovima poput Banjaluke i Bijeljine, jer im se smanjuje prihod od PDV-a, dok se sredstva preusmjeravaju u budžet nerazvijenih opština Istočnog Sarajeva.
Štaviše, u analizi se ističe da su predložene izmjene Zakona ekonomski kontradiktorne, jer se sredstva preusmjeravaju prema opštinama u sastavu Istočnog Sarajeva, uključujući i opštine poput Istočnog Starog Grada i Trnova, koje su izrazito nerazvijene.
Iako bi bilo logično da pomoć nerazvijenim opštinama dolazi iz sredstava svih 18 razvijenih i srednje razvijenih lokalnih zajednica, umjesto samo iz novčanih tokova Banjaluke i Bijeljine, predložena rješenja dodatno favoriziraju opštine u Istočnom Sarajevu.
Kresojević takođe ukazuje na ekonomske nejednakosti koje su prisutne u Republici Srpskoj, napominjući da, iako Banjaluka nije jedina ekonomski razvijena lokalna zajednica, ona nosi disproporcionalan teret raspodjele poreza. Neki od gradova, poput Istočnog Novog Sarajeva, Pale, Laktaša i Trebinja, bilježe bolje ekonomske pokazatelje od Bijeljine, što dodatno naglašava nelogičnost trenutnog modela raspodjele.
Na kraju, analiza ukazuje na to da bi bilo pravednije da se raspodjela PDV-a temelji na solidarnosti svih opština, uključujući i bogatije zajednice, bez da se stvori dodatna ekonomska opterećenja na račun najvećih gradova kao što su Banjaluka i Bijeljina.
Kresojević zaključuje, da je predloženim zakonskim rješenjem predviđena pomoć Gradu Istočno Sarajevo, predloženo smanjenje prihoda od PDV-a Banjaluci i Bijeljini i nametnuta obaveza da svoje prihode preusmjere, između ostalog, opštinama Grada Istočno Sarajevo (Istočni Stari Grad i Trnovo), a da pri tom svoje prihode ne mogu usmjeriti na svoje izrazito nerazvijene dijelove (kao što je Bronzani Majdan u sastavu Grada Banjaluka).
